TOPIC
Voor zijn voordrachten put Mark Eyskens oa uit zijn grootse boek MACHT EN GEZAG.
Als voormalig Belgisch premier en vooral dank zijn open geest is hij ideaal geplaatst voor een panoramische zoektocht naar waar de macht en het gezag écht liggen in dit derde decennium van onze eenentwintigste eeuw.
We leven in fascinerende tijden. Door de wereld raast een democratiseringsgolf, die de oude machtsverhoudingen uitdaagt en de burgers mondiger maakt. De netwerkmaatschappij, met haar sociale media en grote bereikbaarheid van alles via het internet, leidt tot een horizontalisering van de machtsstructuren, die de burger kritischer maakt. Machtsmisbruik, met zijn aantasting van fundamentele rechten en vrijheden, wordt steeds vaker afgekeurd. Macht die op democratisch gecontroleerde en efficiënte wijze wordt uitgeoefend, kan worden omgezet in het veel sterkere gezag.
Tegelijk profileert zich met horten en stoten aan de horizon de eenwording van de wereld in een wereldgemeenschap. Bij gebrek aan een wereldbestuur zijn het echter vaak anonieme ‘donkere’ krachten die de macht uitoefenen en die de burgers met angst vervullen. De kredietcrisis die vanaf de zomer van 2007 de financiële markten in haar greep kreeg, is in 2010 overgegaan in een eurocrisis en een algemene vertrouwenscrisis. Met verbazing stellen de burgers vast dat de financiële markten de macht hebben om regeringen op de knieën te dwingen en landen en regeringen te verplichten een overheidsbeleid te aanvaarden dat door de burgers wordt uitgespuwd.
In dezelfde geest vergrootten de wetenschap(pers) hun invloed op de wereldpolitiek tijdens de Corona crisis.
PROFIEL
Mark Eyskens staat bekend als een vlotte, meertalige en humoristische causeur en tafelredenaar. Hij heeft een uitgebreid aantal boeken gepubliceerd, meestal essayistisch van inhoud.
Hij is ook amateurschilder, werk dat hij zelf met humor bespreekt.
De politieke loopbaan van Eyskens begon toen hij in 1962 adviseur van de toenmalige minister van Financiën André Dequae werd, wat hij bleef tot in 1965.
Van 1976 tot 1992 volgde Eyskens voor de CVP een ministeriële loopbaan: van 1976 tot 1977 was hij staatssecretaris van Ruimtelijke Ordening en Huisvesting, van 1977 tot 1979 staatssecretaris van Begroting en Vlaamse Zaken, van 1979 tot 1980 minister van Ontwikkelingssamenwerking, van 1980 tot 1981.
Eerste minister
Van 6 april 1981 tot 17 december 1981 was hij eerste minister van België voor de CVP in een regering van CVP/PSC en SP/PS, de Regering-M. Eyskens I.
Op 21 september viel de regering, na een conflict over de financiering van de Waalse staalindustrie. De val van de regering kondigde hij ludiek aan met de woorden: "Het is vandaag 21 september, de eerste dag van de herfst, het vallen van de bladeren... De regering is ook gevallen."
Bij de vervroegde verkiezingen die hierop volgden, die op 8 november plaatsvonden, kwam een van de maatregelen van het kabinet Eyskens tot uiting: voor het eerst mochten 18- tot 21-jarigen ook hun stem uitbrengen.
Op 17 december werd Eyskens opgevolgd door Wilfried Martens, die eveneens zijn voorganger als eerste minister was.
Van 1985 tot 1988 was Mark Eyskens minister van Financiën, van 1981 tot 1985 minister van Economische Zaken en van 1989 tot 1992 minister van Buitenlandse Zaken.
In 1990 ondertekende en bekrachtigde hij samen met veertien andere regeringsleden een van de meest liberale abortuswetgevingen ter wereld.
In 1991 kwam Eyskens als minister van Buitenlandse Zaken in nauwe schoentjes toen de terrorist Whalid Khaled in Brussel kwam onderhandelen voor de Aboe Nidalorganisatie over het ruilen van de Silco-gijzelaars tegen Saïd Al Nasr (dader van de Aanslag in Antwerpen 1980).
Hij overleefde een vertrouwensstemming en verklaarde achteraf: "Mocht ik in de Britse regering hebben gezeten, dan was ik natuurlijk al lang opgestapt. Maar we zijn hier in België. Hier is de politiek een kippenhok."
Van 1992 tot 2003 was hij lid van de Raad van Europa en van de Vergadering van de West-Europese Unie. Ook werd hij in 1992 weer hoogleraar in de economie, welke functie hij tot aan zijn emeritaat in november 1998 uitoefende.
Sinds 18 november 1998 is Eyskens Minister van Staat.